Падтрымаць каманду Люстэрка
Беларусы на вайне
Читать по-русски


/

Гэта было зусім нядаўна: 2019 год Уладзімір Каранік сустракаў яшчэ на пасадзе галоўнага доктара Мінскага гарадскога анкадыспансера. За наступныя шэсць гадоў ён паспее пазмагацца з каранавірусам на пасадзе міністра аховы здароўя, потым зменіць губернатара Гродзенскай вобласці, які спачуваў пратэстам, і нарэшце стане віцэ-прэм'ерам Беларусі, які курыруе сацыяльную сферу. Як медык, які ніколі не займаўся палітыкай, да 52 гадоў змог трапіць на самы верх? У чым яго сакрэт? Расказваем.

Ад простага доктара да міністра

Уладзімір Каранік нарадзіўся 8 студзеня 1973 года ў Гродне. У яго ёсць старэйшы брат Аляксандр, які прынамсі на 2023 год быў старшынёй рады дырэктараў ТАА «Нясвіжскі завод дзіцячага харчавання». З маладосці будучы доктар захапляўся баскетболам і не раз удзельнічаў у адкрытым турніры па баскетболе памяці трэнера Алега Калтанюка, які праходзіў у яго роднай школе № 16.

Скончыўшы лекавы факультэт Гродзенскага медінстытута, Уладзімір да 2011 года працаваў у найбуйнейшай клініцы краіны, дзе лечаць рак, — РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя Аляксандрава. Там ён загадваў аддзяленнем таракальнай хірургіі № 2 (таракальная хірургія — гэта хірургія органаў грудной клеткі). У 2005 годзе Каранік абараніў кандыдацкую дысертацыю па клінічна-біялагічных асаблівасцях розных варыянтаў нядробнаклеткавага рака лёгкага.

Владимир Караник на турнире по баскетболу. Фото: gocb.by
Уладзімір Каранік на турніры па баскетболе. Фота: gocb.by

Поспехі прывялі медыка на пасаду галоўнага доктара Мінскага гарадскога клінічнага анкалагічнага дыспансера і галоўнага пазаштатнага анколага Мінска. За ім пачалася рэканструкцыя клінікі, дзякуючы чаму восенню 2020 года быў адкрыты новы корпус, закупленыя тры новыя камп’ютарныя тамографы і другі апарат МРТ.

«Ён вельмі пісьменны доктар. І, калі ён не быў тым, кім ён ёсць цяпер, яго паважалі», — расказваў экс-кіраўнік мінскай 3-й дзіцячай бальніцы Максім Ачарэтні, які пасля падзей 2020-га быў звольнены за подпіс у падтрымку вылучэння Віктара Бабарыкі ў прэзідэнты і эміграваў ва Украіну.

У чэрвені 2019 года Караніка прызначылі міністрам аховы здароўя. У сваім першым каментары TUT.BY на гэтай пасадзе чыноўнік сказаў, што будзе працаваць у тым ліку над тым, каб сістэма закупак у сферы медыцыны была празрыстай, справядлівай і не выклікала ніякіх пытанняў. У той момант гэта была вельмі актуальная праблема: па сістэме аховы здароўя акурат пракацілася хваля затрыманняў па карупцыйных справах. Акрамя таго, на патрабаванне Лукашэнкі новы міністр збіраўся вырашыць яшчэ шэраг праблем: знізіць выдаткі на закупку замежных лекаў шляхам імпартазамяшчэння, скараціць чэргі ў паліклініках і час чакання аперацый.

Прыход каранавіруса і яго замоўчванне

Аднак добрыя намеры перакрэсліла эпідэмія каранавіруса. Яго першы выпадак у Беларусі зарэгістравалі 27 лютага 2020 года. 25 сакавіка ў краіне ўвялі самаізаляцыю для людзей, якія прыязджаюць з-за мяжы, 8 красавіка — для тых, хто захварэў і кантактаваў з імі. У той жа дзень Уладзімір Каранік анансаваў павелічэнне вытворчасці масак праз тыдзень да 2 млн за суткі і заявіў, што любая пнеўманія, якая ўзнікла ў стацыянары, будзе разглядацца як COVID-19.

Владимир Караник. Фото: TUT.BY
Уладзімір Каранік. Фота: TUT.BY

Мінздароўя спачатку здзіўляла нечуванай для беларускіх ведамстваў адкрытасцю. Першую прэс-канферэнцыю па сітуацыі з каранавірусам Каранік пачаў са словаў: «Добры дзень, калегі», — хоць звычайна чыноўнікі зусім не імкнуліся трымацца на роўных з журналістамі. Ведамства праводзіла рэгулярныя брыфінгі, у іх удзельнічаў сам міністр і ў рэжыме анлайн адказваў на пытанні беларусаў. Здавалася, упершыню ў Беларусі дзяржава вырашыла рэагаваць на надзвычайную сітуацыю адкрыта, а не хаваць інфармацыю ад грамадзян. Але ў канцы красавіка 2020-га пасля нарадаў у Аляксандра Лукашэнкі брыфінгі перасталі арганізоўваць, ведамства закрылася ад кантактаў з журналістамі. На той час колькасць інфікаваных пачала рэзка расці, пры гэтым са статыстыкай смерцяў адбывалася нешта дзіўнае: афіцыйна іх было нашмат менш, чым у іншых краінах.

«Чалавек хоча выжыць у гэтай сістэме», — патлумачыў пазней такія змены ў палітыцы Караніка доктар Максім Ачарэтні.

У адрозненне ад большасці краін, у Беларусі не было ўсеагульнага каранціну, адмены заняткаў у школах, не ўсім пацыентам з сімптомамі ВРВІ рабілі тэсты. У Беларусі не было абавязковага масачнага рэжыму ў грамадскім транспарце і крамах (зрэшты, самі маскі і антысэптыкі былі ў дэфіцыце).

Наўрад ці такія слабыя супрацьэпідэмічныя меры былі ідэяй пісьменнага доктара Караніка. Але ён застаўся ў страі і выконваў ініцыятыву, якая ішла ад Лукашэнкі. Той скептычна адгукаўся пра каранавірус, жартаваў, што ўсіх «вылечыць трактар», і рэкамендаваў «труціць гэты вірус» гарэлкай. Замест дапамогі Мінздароўя палітык бравіраваў сваім здароўем і папросту нёс бязглуздзіцу. Напрыклад, за пару дзён да прэзідэнцкіх выбараў — 2020, у жніўні, ён прымаў у сябе медыкаў і заявіў Караніку наступнае: «Пакуль тут келіхі [з шампанскім] раздаюць. Паколькі мне давялося гэтую бяду [каранавірус] перанесці, ведаеш, пра што я падумаў? Ты ж мяне ў гэты залаты фонд запішаш? Калі здаюць кроў, плазму, каб лячыць людзей. Ты вазьмі гэтую плазму, увядзі гэтую кроў апазіцыянерам па кроплі. Самы просты спосаб павярнуць іх у бок дзяржавы, у мой бок. Таму я публічна пра гэта кажу, каб усе апазіцыянеры па кроплі крыві атрымалі. Яны не адмовяцца. Ты ж разумееш, калі ў рэанімацыю трапляеш, не глядзіш, якая група крыві. Абы выжыць».

Врач Витебской городской клинической больницы скорой медицинской помощи держит руку пациента, во время острой фазы пандемии коронавируса, в реанимационном отделении, Витебск, 26 апреля 2020 года. Фото: TUT.BY
Доктар Віцебскай гарадской клінічнай бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі трымае руку пацыента падчас вострай фазы пандэміі каранавіруса ў рэанімацыйным аддзяленні, Віцебск, 26 красавіка 2020 года. Фота: TUT.BY

Каранік разважліва прамаўчаў. Маўчаў ён увесь час эпідэміі і пра тое, колькі жыццяў беларусаў насамрэч забраў COVID-19. Паводле звестак Мінздароўя, за першы год ад хваробы памерла менш за 2000 жыхароў краіны, але імклівы рост могілак сведчыў зусім пра іншыя лічбы.

Паводле ацэнак замежных навукоўцаў, афіцыйная смяротнасць ад каранавіруса, якая дасягнула да канца 2021 года 5578 чалавек, была заніжаная больш чым у 15 разоў, а рэальная за гэты перыяд склала больш за 85 тысяч чалавек. Паводле публікацыі ў аўтарытэтным медыцынскім часопісе The Lancet, паводле паказчыку залішняй смяротнасці ад COVID-19 (483,1 на 100 тысяч насельніцтва) Беларусь на сёмым месцы ў свеце. Дзеянні ўладаў каштавалі Беларусі дзясяткаў тысяч чалавечых жыццяў.

Відавочна, што Каранік нясе непасрэдную адказнасць за гэта, бо менавіта ён рэалізоўваў акрэсленую Лукашэнкам стратэгію па барацьбе з каранавірусам. Але ніякіх наступстваў за велізарную колькасць памерлых для яго не было — наадварот, за працы па барацьбе з COVID-19 міністра ўзнагародзілі ордэнам Айчыны ІІІ ступені. А сам ён пазней цынічна тлумачыў высокія лічбы захворвання заклікам «апанентаў з Польшчы» выходзіць «на нейкія маршы».

Дзеянні пасля выбараў і прызначэнне на пасаду губернатара

9 жніўня ў краіне прайшлі прэзідэнцкія выбары, якія былі сфальсіфікаваныя, а першыя ж пратэсты жорстка задушаныя сілавікамі. Беларускія медыкі пачалі выходзіць на акцыі супраць гвалту.

Першая адбылася 12 жніўня ў Мінску насупраць медуніверсітэта. Каранік выйшаў да медыкаў і папрасіў іх прайсці пагаварыць у актавую залу ВНУ. Тыя ў адказ прапанавалі размаўляць на праспекце, дзе яны стаялі. Камунікацыі не адбылося, і пазней у той жа дзень Каранік заявіў, што гэта «зрэжысаванае мерапрыемства» і медыкаў выкарыстоўваюць для стварэння карцінкі і правакавання сілавікоў. Прайшло толькі некалькі дзён пасля выбараў, а міністр, які нядаўна быў такім самым доктарам і карыстаўся павагай калег, ужо зрабіў для сябе высновы і прыняў рашэнне, на якім баку яму быць.

Владимир Караник. Фото: TUT.BY
Уладзімір Каранік. Фота: TUT.BY

Праз дзесяць дзён, 22 жніўня 2020 года, Караніка прызначылі губернатарам Гродзенскай вобласці — дакладней, старшынёй выканкама (фармальна пасады губернатара ў Беларусі няма). Дарэчы, ён не стаў забіраць з сабой жонку і дзяцей, якія станам на сакавік наступнага года засталіся ў Мінску, але прыязджалі да яго кожныя выходныя.

«У мяне яшчэ дастаткова маленькія дзеці. Старэйшаму 13 гадоў, малодшай — дзевяць. Вучацца ў школе, таму палічылі, што нельга адразу мяняць школу, улічваючы, што першыя месяцы працы самыя інтэнсіўныя, трэба знаёміцца з рэгіёнам, з прадпрыемствамі. Так і вызначылі: якая розніца, дзе яны мяне не будуць бачыць — дома ў Мінску ці дома ў Гродне», — расказваў ён.

Прызначэнне на гэты выканаўчы пост нядаўняга доктара было незвычайным. Найбольшыя перспектывы як кіраўнікі рэгіёнаў у Беларусі звычайна маюць выхадцы з вёскі з сельскагаспадарчай адукацыяй і досведам у гэтай сферы. Апошнім часам запатрабаванымі сталі і сілавікі. А тут — медык са сталіцы.

Владимир Караник. Фото: телеграм-канал «Пул 4 регион»
Уладзімір Каранік. Фота: тэлеграм-канал «Пул 4 регион»

Чаму выбралі Гродна? Каранік быў мясцовым і ведаў горад. З іншага, менавіта тут кіраўніцтва падчас пратэстаў «дало слабіну».

Як і ўсюды, у Гродне з 9 жніўня праходзілі несанкцыянаваныя мітынгі і шэсці. Але толькі ў гэтым горадзе ўлады выканалі частку патрабаванняў пратэстоўцаў і пачалі даваць дазволы на пратэсныя акцыі і нават дапамагалі ў іх правядзенні (адпраўлялі дзяжурных медыкаў), вызначылі дзве галоўныя плошчы — Леніна і Савецкую — як дазволеныя месцы. Мэр Гродна Мечыслаў Гой у першыя дні адзначаў, што ўдзельнікі мітынгаў паводзіліся мірна і нават «не зламалі ніводнай лаўкі». Але праз некалькі дзён свабода скончылася, на акцыі наклалі забарону.

У вачах Мінска гэта было падлашчваннем мясцовых уладаў да пратэстоўцаў. А значыць, патрабавалася знайсці ім замену — ёю і стаў Каранік, які нядаўна асудзіў пратэсты медыкаў.

Каб кантраляваць новага губернатара, яго атачылі кантралёрамі. Памочнікам Караніка стаў Сяргей Бранеўскі, які служыў у мясцовым упраўленні Камітэта дзяржкантролю, адтуль жа ўзялі і новага намесніка Віталя Няверу. Але галоўнае прызначэнне было зробленае праз некалькі месяцаў. Памочнікам Лукашэнкі па Гродзенскай вобласці (кантралёрам над рэгіёнам і яго кіраўніком) прызначылі Юрыя Караева, які быў міністрам унутраных справаў у перыяд здушэння пратэстаў.

Юрий Караев (справа) с председателем Гродненского облисполкома Владимиром Караником на Дне независимости в Гродно, 3 июля 2022 года. Фото: «СБ. Беларусь сегодня»
Юрый Караеў (справа) са старшынёй Гродзенскага аблвыканкама Уладзімірам Каранікам на Дні незалежнасці ў Гродне, 3 ліпеня 2022 года. Фота: «СБ. Беларусь сегодня»

Аднак неўзабаве Каранік паказаў, што за яго можна было не трывожыцца. Новы губернатар узяўся за справу не са страхам, а з сумленнем, пачаў аб’язджаць цэнтры пратэстаў. 26 жніўня ён сустрэўся з рабочымі «Гродна Азота».

«Мы прывыклі, скажам так, да абагульненняў: „неапраўданая жорсткасць дзяржаўных структур“, — але гэта падмена паняццяў. Былі выпадкі перавышэння нібы, сапраўды, асобных супрацоўнікаў, і тут у кожным выпадку трэба разбірацца. Калі ўсе кажуць, што ўсе белыя і пухнатыя, калі мы бачым фэйкі. Але разабрацца няма калі, усе на эмоцыях бегаюць», — казаў Каранік. — «У нас усіх паслухаць, усе альбо хадзілі па хлеб, альбо, прабачце мне, проста стаялі ўбаку, пагуляць выйшлі». Такім чынам, ён адмаўляў масавы і сістэматычны гвалт над пратэстоўцамі насуперак вялізнаму масіву доказаў (у тым ліку мноству пацярпелых у бальніцах). Праз год нават сам Лукашэнка ў інтэрв'ю BBC прызнаў, што затрыманыя падчас тых акцый пратэсту людзі «атрымлівалі» на Акрэсціна. Але ў 2020-м улады спрабавалі трымаць добрую міну ў кепскай гульні, і імкліва ўзляцелы чыноўнік Каранік не адставаў.

Падчас той сустрэчы на «Гродна Азоце» зайшла гаворка пра 16-гадовага мінчука, збітага міліцыяй пасля пратэстаў. 12 жніўня яго затрымалі ў раёне Каменнай Горкі, а на наступны дзень даставілі з Партызанскага РУУС у рэанімацыю 3-й дзіцячай бальніцы Мінска. Хлопец быў вельмі моцна збіты: чэрапна-мазгавая траўма, страсенне галаўнога мозгу, адкрыты пералом сківічна-арбітальнага комплексу, сутаргавы сіндром, параарбітальная гематома справа, множныя ўдары мяккіх тканак і канечнасцяў, траўматычныя эрозіі рагавіцы абодвух вачэй. Яго давялося ўвесці ў медыкаментозную кому. Каранік тады заявіў, што падлетак «потым выйшаў на псіхоз» і ў яго «па клініцы — атручэнне псіхатропамі». Чыноўнік проста хлусіў. Адвакат падлетка перадаў журналістам эпікрыз і даведкі, паводле якіх ні алкаголю, ні наркатычных рэчываў у арганізме хлопца не было.

Праз два дні, 28 жніўня, Каранік наведаў Гродзенскі дзяржуніверсітэт імя Янкі Купалы і сустрэўся з ініцыятыўнай групай студэнтаў і выкладчыкаў, якія падтрымлівалі пратэсты. Ён даў ім слова, што цкавання не будзе. «Калі вы не парушаеце дзейнага заканадаўства, ніхто вас пальцам не кране і ніякага ціску не акажа», — казаў ён і, магчыма, нават быў шчыры ў гэты момант. Вось толькі масавыя звальненні ў яго рэгіёне неўзабаве зрабіліся рэальнасцю.

Праз месяц, 22 верасня, Уладзімір Каранік прыязджаў у Гродзенскі драмтэатр пагаварыць з артыстамі: там пачаліся хваляванні пасля затрымання некаторых актораў на маршах і першых звальненняў па палітычных матывах. Спрабуючы супакоіць калектыў, новы губернатар абяцаў, што ў краіне пройдзе канстытуцыйная рэформа, частка паўнамоцтваў прэзідэнта адыдзе парламенту (як мы ўжо ведаем, гэтага не адбылося). Таксама чыноўнік адмаўляў гвалт над пратэстоўцамі, аргументуючы гэта тым, што па медыцынскую дапамогу пасля апошняга на той момант нядзельнага маршу не звярнуўся ніхто. Такім чынам ён проста «пераводзіў стрэлкі» са жнівеньскіх фактаў масавага гвалту, якія і былі каталізатарам пратэстаў.

Больш за тое, кіраўнік выканкама запэўніваў, што пратэстоўцы папросту не падаюць заявак на мітынгі, а калі заяўкі будуць, іх задаволяць. Тады актывісты падалі заяўку на правядзенне акцыі ў «дазволеным» для такіх падзей Каложскім парку. Але 6 кастрычніка атрымалі ў гарвыканкаме вусную адмову на падставе «эпідэміялагічнай сітуацыі ў краіне».

Владимир Караник проходит мимо медиков и студентов Медуниверситета, которые выстроились в цепь солидарности. Минск, 12 августа 2020 года. Фото: TUT.BY
Уладзімір Каранік праходзіць міма медыкаў і студэнтаў медуніверсітэта, якія сталі ў ланцуг салідарнасці. Мінск, 12 жніўня 2020 года. Фота: TUT.BY

Аналагічнай пазіцыі Каранік прытрымліваўся і ў кастрычніку 2020-га: «Пытанні на вуліцы вырашаліся ў сярэднія вякі: веча, звон — і прынялі рашэнне. Але мы ж не хочам туды вяртацца. Цывілізаваны шлях рашэння — гэта ў межах дзейнай Канстытуцыі, у межах прававога поля». Вось толькі замест цывілізацыйнага шляху пачаліся рэпрэсіі.

Кіраўнік вобласці таксама ўзяў у іх удзел. У сакавіку 2021 года ў гродзенскім «Цэнтры гарадскога жыцця» прайшла выстава, на якой была прадстаўленая праца мастака Алеся Пушкіна — партрэт Яўгена Жыхара з аўтаматам на плячы. Гаворка ішла пра ўдзельніка антыкамуністычнага падполля ў Заходняй Беларусі пасля Другой сусветнай. Днём 23 сакавіка ў будынак цэнтра пачалі ламіцца супрацоўнікі АМАП. У той самы час Каранік заявіў у жывым эфіры на YouTube-канале тэлерадыёкампаніі «Гродна»: «Калі ёсць інфармацыя, што ў межах [выставы] праводзіцца спроба рэабілітацыі альбо гераізацыі нацыстаў і іх памагатых, мы будзем рэагаваць у строга вызначаныя законам тэрміны».

26 сакавіка пракуратура Гродна распачала крымінальную справу ў дачыненні да мастака за «рэабілітацыю нацызму». Яго асудзілі на пяць гадоў пазбаўлення волі. Праз два гады Алесь Пушкін памёр у рэанімацыі пры нявысветленых абставінах. Па справе тады праходзіў і кіраўнік «Цэнтра гарадскога жыцця» Павел Мажэйка. Яго адпусцілі, каб праз паўтара года затрымаць зноў па справе пра «спрыянне экстрэмізму» і на шэсць гадоў адправіць за краты — дзе ён знаходзіцца і цяпер.

Няўдалы пераемнік і дзеянні падчас мігранцкага крызісу

У сакавіку 2021 года Лукашэнка, наведваючы Гродзенскую вобласць, нечакана заявіў, што яго магчымымі пераемнікамі могуць стаць Каранік і Караеў. «Вось у мяне тут два чалавекі мае, яны могуць удзельнічаць у прэзідэнцкіх выбарах, будуць моцнымі кандыдатамі. Адзін — генерал, другі — губернатар. Маладыя, новае пакаленне, талковыя, якія ведаюць цану гэтай краіне», — сказаў палітык.

«Яшчэ з часоў Сталіна гэта такая ўлюбёная тактыка правадыроў гэтага стылю — заяўляць сваім падначаленым: „Ведаеце, я вырашыў, здаецца, што час на супакой“, — і далей глядзець на рэакцыю. Падначаленыя ведаюць лепш за ўсіх, што іх роля цяпер — як мага хутчэй, шчыра і з як мага большай колькасцю слёз кінуцца на калені і пачаць маліць нікуды не сыходзіць», — нагадваў аналітык Арцём Шрайбман.

Так і выйшла: пазней Каранік прадказальна заявіў, што ў яго няма прэзідэнцкіх і палітычных амбіцый, што, зрэшты, было чыстай праўдай. Паказальна, што ў наступным годзе Лукашэнка называў у якасці магчымых пераемнікаў зусім іншыя прозвішчы.

Встреча с Владимиром Караником у стен Министерства здравоохранения. 17 августа 2020 года. Фото: TUT.BY
Сустрэча з Уладзімірам Каранікам ля сцен Мінздароўя. 17 жніўня 2020 года. Фота: TUT.BY

На мікраўзроўні Уладзімір Каранік спрабаваў заставацца адданым сваёй медыцынскай разважлівасці. Калі восенню 2021 года быў уведзены масачны рэжым, ён, у адрозненне ад многіх чыноўнікаў, паказальна яго выконваў. Аднак рэжым доўжыўся толькі 13 дзён і быў адменены пасля крытыкі з боку Лукашэнкі. Каранік публічна не пратэставаў, але працягваў гаварыць пра тое, што «прышчэпка не падстава ўключаць „рэжым неўміручасці“», заклікаў насіць маскі.

На пасадзе губернатара Каранік сутыкнуўся і з мігранцкім крызісам. Ён пачаўся вясной 2021 года на фоне пагаршэння адносін з Літвой, Латвіяй і Польшчай. Лукашэнка тады заявіў, што Беларусь больш не будзе стрымліваць нелегальных мігрантаў у краіны Еўрасаюза, бо праз санкцыі ў нас «на гэта няма ні грошай, ні сіл». У выніку мігранты дзе з папушчальніцтвам, а дзе і з падтрымкай уладаў тысячамі штурмавалі межы. Каранік быў вымушаны прыязджаць у лагістычны цэнтр Брузгі, дзе размясцілі тых, хто прыехаў, і вырашаць пытанне з цаной на шаурму.

У лістападзе 2021-га губернатар цынічна заявіў, што Беларусь, магчыма, выставіць Еўрасаюзу і міжнародным грамадскім арганізацыям рахунак за ўтрыманне ў нашай краіне мігрантаў. Хоць да гэтага афіцыйны Мінск сам прыпыніў пагадненне пра рэадмісію, паводле якога мог атрымліваць падтрымку Захаду для вырашэння пытанняў з нерэгулярнай міграцыяй.

Знішчэнне магіл і падман па статыстыцы

Пасля пачатку поўнамаштабнай вайны Расіі супраць Украіны беларуская прапаганда пачала ўсё больш атакаваць Польшчу як галоўнага ворага. Непрыязнасць спагналі на магілах. Улетку 2022 года на Гродзеншчыне пачалі зносіць помнікі на месцах пахаванняў байцоў Арміі Краёвай, якія загінулі ў Другой сусветнай вайне ў баях з нацыстамі альбо пазней — з НКУС (савецкую ўладу партызаны АК таксама лічылі акупацыйнай).

Так, 22 ліпеня быў знішчаны мемарыял у вёсцы Стрыеўка Гродзенскага раёна — нібыта на рашэнне старшыні СВК «Азёры», на землях якога знаходзілася магіла. Меркавалі, што ініцыятарам зносу былі сілавікі. Супадзенне ці не, але ў той жа дзень «Азёры» наведваў Каранік. Зрэшты, мноства пахаванняў знішчылі і без яго візітаў — але, паколькі ўсё гэта было ў яго рэгіёне, відавочна з яго ведама.

У траўні 2023-га губернатар яшчэ выразней прадэманстраваў свае геапалітычныя сімпатыі. На гарадскі канцэрт да Дня Перамогі запрасілі выступаць заўзятага прыхільніка расійскай агрэсіі Алега Газманава. Разам з памочнікам Лукашэнкі па вобласці Караевым Каранік весела яму падпяваў.

«Руплівасць» губернатара Гродзенскай вобласці не засталася незаўважанай на Захадзе: у жніўні 2023-га ён трапіў пад канадскія санкцыі.

Праз некалькі месяцаў у Караніка надарылася яшчэ адна магчымасць дагадзіць Лукашэнку. Апошні тады асіп, прапаганда вырашыла перахапіць ініцыятыву і сама асвятліць праблему, не чакаючы матэрыялаў СМІ са здагадкамі наконт кепскага здароўя дыктатара. Уладзіміру Караніку, як медыку, даручылі пракаментаваць стан здароўя Лукашэнкі. Чыноўнік назваў свайго начальніка «нязручным пацыентам», патлумачыўшы, што той занадта шмат працуе і таму не выконвае рэкамендацый што да спакою і маўчання. Але запэўніў, што агульны стан пажылога палітыка «вельмі добры, а голас з часам адновіцца».

Владимир Караник. Фото: TUT.BY
Уладзімір Каранік. Фота: TUT.BY

Знаходзячыся на пасадзе губернатара, Каранік не пакідаў без увагі знаёмую сферу. У красавіку 2024-га ён зрабіў у эфіры тэлеканала АНТ шэраг сенсацыйных заяваў. Напрыклад, расказаў, што ў Гродзенскай вобласці на дзесяць тысяч жыхароў прыпадае 57,5−58 дактароў, у той час як у суседняй Польшчы — усяго 24−25, а ў сярэднім у Еўрасаюзе — 28−30. «Па гэтым паказчыку мы чацвёртыя ці пятыя ў свеце», — заявіў чыноўнік.

Аднак экс-кіраўнік Мінздароўя, відаць, ацэньваў рэальнасць на аснове звестак, састарэлых на дзясяткі гадоў. І параўноўваў сучасную афіцыйную статыстыку Беларусі з замежнымі паказчыкамі з дзевяностых. Насамрэч, паводле справаздачы СААЗ, Беларусь займае па колькасці дактароў 21-е месца з 195 дзяржаваў. Ды і тое гэтыя звесткі дасягнутыя з дапамогай маніпуляцый. Напрыклад, у лік дактароў уключалі спецыялістаў стаматалагічнага профілю, медыкаў, занятых у кіраванні і навуковых даследаваннях, а таксама, магчыма, наогул усіх людзей з вышэйшай медыцынскай адукацыяй — у тым ліку чыноўнікаў і работнікаў медыцынскіх ВНУ. Акрамя таго, улады лічылі ў бальніцах не рэальных дактароў, а занятыя імі стаўкі. Так, медык, які працуе на 1,5 стаўкі, ператвараўся ў статыстычных справаздачах у паўтара доктара. Насамрэч жа ў Беларусі як тады, так і цяпер захоўваецца дэфіцыт медыцынскіх кадраў.

Такім чынам, за пяць гадоў аўтарытэтны доктар і навуковец, кампетэнтны кіраўнік клінікі ператварыўся ў чыноўніка, гатовага выконваць любыя ўказанні начальства, маніпуляваць лічбамі і фактамі, каб захаваць сваю пазіцыю. На новай пасадзе, дзе Уладзімір Каранік будзе сярод іншага курыраваць ахову здароўя, яму не застаецца нічога іншага, як рабіць тое самае.

Чытайце таксама